Độ sụt bê tông là gì? Chọn độ sụt bê tông cho từng hạng mục công trình như thế nào là hợp lý? Câu trả lời có trong bài viết dưới đây
Trong xây dựng, việc kiểm tra độ sụt bê tông là một công việc không thể thiếu. Điều này có thể được thực hiện tại chỗ hoặc trong phòng thí nghiệm. Thí nghiệm độ sụt là xác định độ cứng, độ rắn chắc của mẫu bê tông trước khi đổ bê tông dưỡng hộ, nghiên cứu và thí nghiệm mẫu hoặc đổ bê tông thi công.
Độ sụt bê tông thương phẩm là gì?
Là yếu tố quan trọng đối với tiêu chuẩn an toàn của công trình xây dựng, cần phải tiến hành kiểm tra độ sụt trước khi thi công ở công trường. Có rất nhiều cách để tiến hành kiểm tra, thông thường để kiểm tra với độ chính xác cao thì cần sử dung thiết bị đo đô sụt chuyên dụng. Để hiểu kỹ hơn về vấn đề này chúng ta vui lòng cùng tìm hiểu các thông tin trong bài viết dưới đây.
Độ sụt bê tông thương phẩm hay còn gọi là độ lưu động của bê tông được dùng để đánh giá khả năng dể chảy của hỗn hợp bê tông tươi, bê tông thương phẩm dưới tác dụng của trọng lượng bản thân hoặc rung động. Độ sụt được xác định theo TCVN 3105-93 hoặc ASTM C143-90A. Ký hiệu là SN (cm). Dụng cụ đo là hình nón cụt của Abrams, gọi là côn Abrams, có kích thước 203x102x305 mm, đáy và miệng hở. Que đầm hình tròn có đường kính bằng 16mm dài 600mm. Độ sụt bằng 305 trừ đi chiều cao của bê tông tươi. Căn cứ vào độ sụt chia bê tông tươi, bê tông thương phẩm làm 3 loại:
- Loại cứng SN <1.3cm
- Loại dẻo SN < 8cm
- Siêu dẻo có SN=10-22cm.
Ở giai đoạn ban đầu của vật liệu bê tông tươi, bê tông thương phẩm (giai đoạn có thể thi công được), vật liệu bê tông, bê tông thương phẩm có dạng vữa lỏng, nên rất dễ chứa đựng, vận chuyển, và đặc biệt là dễ đổ vào thiết bị tạo khuôn. Tính linh động của vữa lỏng đảm bảo cho việc rót bê tông tươi, bê tông thương phẩm vào khuôn được dễ dàng. Đặc tính linh động của vữa bê tông tươi,bê tông thương phẩm được đo lường thông qua chỉ tiêu độ sụt của vữa trước khi đổ bê tông tươi, bê tông thương phẩm. Hình dạng của khối vật liệu bê tông có thể thay đổi theo hình dạng của thiết bị dùng để chứa đựng và tạo hình cho bê tông, còn gọi là khuôn đúc bê tông. Độ sụt của vữa bê tông tươi, bê tông thương phẩm đảm bảo cho vữa bê tông tươi, bê tông thương phẩm có thể chảy đến mọi vị trí bên trong khuôn đúc bê tông.
Cách kiểm tra độ sụt bê tông
Về mặt bản chất, kiểm tra độ sụt là phương thức kiểm soát chất lượng. Đối với mẻ trộn cụ thể độ sụt phải đảm bảo tính nhất quán. Sự thay đổi chiều cao độ sụt biểu thị sự thay đổi không mong muốn trong tỷ lệ thành phần hỗn hợp bê tông và tỷ lệ thành hỗn hợp sau đó được điều chỉnh để đảm bảo mẻ trộn bê tông tính nhất quan. Tính đồng nhất này đảm bảo nâng cao chất lượng và tính toàn vẹn của kết cấu ninh kết của bê tông.
Khái niệm: “Độ sụt” đơn giản là một thuật ngữ để mô tả độ cứng hỗn hợp bê tông như thế nào, hơn là sử dụng sự mô tả chung chung như “tính ẩm ướt” hay “tính lỏng”. Chiều cao của hỗn hợp bê tông sau khi được được đổ trong nón sụt giảm khác nhau từ một trong những mẫu khác. Mẫu với chiều cao thấp hơn chủ yếu được sử dụng trong xây dựng, với các mẫu có độ sụt cao thường được sử dụng để xây dựng đường vỉa hè.
Mục đích: Mục đích của thử nghiệm là để đo lường sự đồng nhất của bê tông. Nhiều yếu tố được tính đến khi thỏa mãn các yêu cầu cụ thể của cường độ bê tông, và để đảm bảo rằng một hỗn hợp đồng nhất xi măng đang được sử dụng trong quá trình xây dựng. Các thử nghiệm cũng xác định thêm khả năng “”dễ thi công”” của bê tông, mà cung cấp một quy mô về cách dễ dàng vận chuyển, đầm chặt, và bảo dưỡng bê tông. Các kỹ sư sử dụng kết quả để sau đó làm thay đổi cấp phối bê tông bằng cách điều chỉnh tỷ lệ xi măng-nước hoặc thêm phụ gia hóa dẻo để tăng độ sụt của hỗn hợp bê tông.
Phương pháp thực hiện: Việc kiểm tra độ sụt bê tông chứng tỏ nhiều tiến bộ công nghệ, và một số nước thậm chí thực hiện các thí nghiệm sử dụng máy móc tự động. Tính đơn giản hóa, nhìn chung được chấp nhận phương pháp thực hiện các thí nghiệm như sau:
- Thiết bị kiểm tra:
- Mâm phẳng đủ rộng
- Bay xoa gạt phẳng hỗn hợp
- Que thép tròn để đầm
- Nón sụt hay nón Abraham
- Thước thép Bê tông
- Bê tông được lấy từ xe chở (hoặc Ximăng, nước, cát & cốt liệu để trộn thủ công).
- Thiết bị đo kiểm tra độ sụt bê tông
Các bước tiến hành:
Đặt chảo trộn trên sàn nhà và làm ẩm nó với một số nước. Hãy chắc chắn rằng đó là ẩm ướt nhưng không có nước tự do đọng lại. Giữ vững hình nón sụt giảm tại chỗ bằng cách sử dụng 2 chân giữ.
Chèn hỗn hợp bê tông vào một phần ba hình nón. Sau đó, đầm chặt mỗi lớp 25 lần bằng cách sử dụng các thanh thép trong một chuyển động tròn, và đảm bảo không để khuấy.
Thêm hỗn hợp cụ thể hơn để đánh dấu hai phần ba. Lặp lại 25 lần nén cho một lần nữa. Đầm chặt vừa vào lớp trước bê tông. Chèn hỗn hợp bê tông sao cho đầy nón sụt có thể đầy hơn, sau đó lặp lại quá trình đầm 25 lần.(Nếu hỗn hợp bê tông không đủ để đầm nén, dừng lại, thêm tiếp hỗn hợp và tiếp đầm chặt như trước).
Gạt bỏ hỗn hợp bê tông thừa ở phần trên mở của hình nón sụt bằng cách sử dụng que đầm thép trong một chuyển động quanh cho đến khi bề mặt phẳng. Từ từ tháo bỏ nón sụt bằng nâng nó theo chiều dọc trong thời gian (5 giây + / – 2 giây), và đảm bảo rằng mẫu bê tông không di chuyển.
Đợi cho hỗn hợp bê tông sụt. Sau khi bê tông ổn định, đo sự sụt giảm theo chiều cao bằng cách chuyển hình nón ngược sụt xuống đặt bên cạnh các mẫu, đặt que thép nén trên nón sụt giảm và đo khoảng cách từ thanh đến tâm di dời ban đầu.
Đo độ sụt bê tông – Bước 1: Chuẩn bị dụng cụ, đặt nón cân bằng vào mâm
Đo độ sụt bê tông – Bước 2: Cho hỗn hợp bê tông vào nón (chia làm 3 lần, 3 lớp dầm đềm)
Đo độ sụt bê tông – Bước 3: Rút từ từ nón sắt
Bước 4: Đo độ sụt của bê tông sau khu rút nón sắt
Quy chuẩn, tiêu chuẩn về lấy mẫu bê tông
Quy định về lấy mẫu bê tông: Phương pháp lấy mẫu và chuẩn bị mẫu thử TCVN 3105:93 5 – Xác định độ sụt của hỗn hợp bê tông TCVN 3106:93 Theo tiêu chuẩn Việt Nam về thi công và nghiệm thu bê tông và bê tông cốt thép toàn khối hiện hành, TCVN 4453:1995 thì việc lấy mẫu được quy định như sau:
Đối với bê tông thương phẩm thì ứng với mỗi mẻ vận chuyển trên xe (khoảng 6÷10 m³) phải lấy một tổ mẫu, tại hiện trường công trình trước khi đổ bê tông vào khuôn;
Trường hợp đổ bê tông kết cấu đơn chiếc, khối lượng ít (<20 m³) thì lấy một tổ mẫu;
Đối với kết cấu khung và các loại kết cấu mỏng (cột, dầm, bản, vòm…) thì cứ 20 m³ bê tông phải lấy một tổ mẫu;
Đối với bê tông móng máy khối lượng khoang đổ (phân khu bê tông) > 50 m³ thì cứ 50 m³ bê tông lấy một tổ (nếu khối lượng bê tông móng máy ít hơn 50 m³ vẫn phải lấy một tổ);
Các móng lớn, thì cứ 100 m³ lấy một tổ mẫu, nhưng không ít hơn 1 tổ mẫu cho mỗi khối móng;
Đối với bê tông nền, mặt đường (đường ô tô, sân bay,..) thì cứ 200 m³ bê tông phải lấy một tổ mẫu (nhưng nếu khối lượng < 200 m³ thì vẫn phải lấy một tổ).
Đối với bê tông khối lớn: Khi khối lượng bê tông đổ trong mỗi khoang đổ (phân khu bê tông) ≤ 1000 m³ thì cứ 250 m³ bê tông phải lấy một tổ mẫu Khi khối lượng bê tông đổ trong mỗi khoang đổ (phân khu bê tông) > 1000 m³ thì cứ 500 m³ bê tông phải lấy một tổ mẫu.
Bảng tiêu chuẩn độ sụt bê tông
| Cường độ Bê Tông | Tiêu Chuẩn | Độ sụt (mm) | Đơn vị tính |
| 100# | Đá 1×2 | 120 ± 20 | m3 |
| 150# | Đá 1×2 | 120 ± 20 | m3 |
| 200# | Đá 1×2 | 120 ± 20 | m3 |
| 250# | Đá 1×2 | 120 ± 20 | m3 |
| 300# | Đá 1×2 | 120 ± 20 | m3 |
| 350# | Đá 1×2 | 120 ± 20 | m3 |
| 400# | Đá 1×2 | 120 ± 20 | m3 |
| 450# | Đá 1×2 | 120 ± 20 | m3 |
| 500# | Đá 1×2 | 120 ± 20 | m3 |
Sau khi kiểm tra phải tiến hành lập biên bản ghi nhận lại kết quả thử. Biên bản gồm các nội dung:
- Ngày giờ lấy mẫu và kiểm tra
- Nơi lấy mẫu
- Độ sụt của hỗn hợp bê tông
- Chữ ký của người.
Bài viết trên đã trả lời cho bạn câu hỏi độ sụt bê tông là gì? Độ sụt bê tông bao nhiêu là hợp lý? Hi vọng sẽ giúp các bạn hiểu, biết cách đo độ sụt bê tông cũng như lựa chọn độ sụt để áp dụng hiệu quả vào thực tế thi công.
